W tym artykule przyjrzymy się
Wilanówka pod różnymi kątami, aby zapewnić kompleksowe i wzbogacające spojrzenie na ten temat. Od jego powstania po dzisiejsze znaczenie, poprzez jego różnorodne zastosowania i zakres, zanurzymy się w głębokiej i szczegółowej analizie, która pozwoli czytelnikowi zrozumieć znaczenie i wpływ
Wilanówka w różnych kontekstach. Poprzez dowody naukowe, zeznania ekspertów i osobiste doświadczenia rzucimy światło na nieznane i fascynujące aspekty
Wilanówka, przyczyniając się w ten sposób do zrozumienia i docenienia tego podstawowego elementu naszego społeczeństwa.
Wilanówka – rzeka przepływająca przez gminę Konstancin-Jeziorna oraz Warszawę, lewostronny dopływ Wisły.
Położenie i charakterystyka
Wilanówka do lat 50. XX w. była dolnym odcinkiem rzeki Jeziorki, kiedy to postanowiono o sztucznym skróceniu jej biegu w rejonie Obórek (Jeziorka została skierowana bezpośrednio do Wisły). Obecnie Wilanówka jest w istocie zanikającym i zarastającym ciekiem wodnym. Niski stan wody w Wilanówce spowodował jej odcięcie od Stawu Zawadowskiego w Wilanowie i ma negatywny wpływ na poziom wód gruntowych rezerwatu łęgowego Morysin, który opływa od wschodu. Ciek nie ma naturalnego, bezpośredniego połączenia z Wisłą – w rejonie jej ujścia wybudowano kanały i urządzenia doprowadzające i odprowadzające wodę z Wisły do warszawskiej Elektrociepłowni Siekierki. Ciek przepływa przez gminę Konstancin-Jeziorna oraz stołeczne dzielnice Wilanów i Mokotów.
Według Państwowego Rejestru Nazw Geograficznych (PRNG) nazwa Wilanówka obejmuje obecnie część cieku wodnego zaczynającą się od syfonu pod Jeziorką. Do syfonu ciek ten nosi nazwę Kanał Habdziński. Jego wody zasilają Wilanówkę. Za miejsce ujścia Wilanówki uważany jest brzeg Wisły.
Długość rzeki wynosi 16,5 km, w tym 9,961 km na terenie Warszawy. Według innego źródła długość to 14 km, w tym około 9,5 km w granicach stolicy. Szerokość cieku to między 4 a 8 m, głębokość 0,5–1,5 m, nachylenie skarp 1:2, a spadek dna wynosi 0,1‰. Szerokość cieku zwiększa się znacznie po połączeniu z wodami Kanału Sobieskiego. Powierzchnia zlewni rzeki to 142 km².
Największym dopływem Wilanówki jest Potok Służewiecki (poniżej Jeziora Wilanowskiego nazywany Kanałem Sobieskiego). Innym dopływem jest rów Latoszka.
Pozostałościami dawnego koryta Wilanówki są:
- Łacha Siekierkowska, zalądowana, w rejonie dawnego ujścia Wilanówki istniejącego jeszcze na początku XX wieku. Część autorów uważa, że przed rozpoczęciem pod koniec XIX wieku regulacji mającej roztokowy charakter Wisły nie była ona końcowym odcinkiem Wilanówki, ale lewą, mniej aktywną odnogą Wisły, do której uchodziła Wilanówka.
- zakole Wilanówki („Stara Wisła”) w rejonie Lisów o promieniu ok. 1 km. Nazwą Stara Wisła określa się również znajdującą się po drugiej stronie Wisły łachę odcinającą od brzegu rzeki Kępę Wieloryb.
Rzeka płynie w opuszczonym zakolu Wisły, przy jego krawędzi.
Galeria
-
Rzeka Jeziorka przepływa górą, a Wilanówka syfonem pod jej dnem
-
Wilanówka, widok z mostu na ulicy Vogla w Warszawie
-
Miejsce w pobliżu ujścia Wilanówki, w którym jest ona przepompowywana pod wałem wiślanym
Zobacz też
Uwagi
- ↑ Magnuszewski 2012 nie używa nazwy „Łacha Siekierkowska”, ale „odnoga siekierkowska”, „lewe ramię”.
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j k l Zdzisław Biernacki: IV. Geomorfologia i wody powierzchniowe. W: Wisła w Warszawie. Warszawa: Biuro Zarządu m.st. Warszawy, Wydział Planowania Przestrzennego i Architektury, Opracowanie graficzne, druk i oprawa: Dom Wydawniczy ELIPSA, 2000, s. 22–70. ISBN 83-907333-7-4. .
- ↑ a b c ŁukaszŁ. Szkudlarek ŁukaszŁ., Analiza powierzchniowa zlewni. Charakterystyka i ocena funkcjonowania układu hydrograficznego, ze szczególnym uwzględnieniem systemów melioracyjnych na obszarze m.st. Warszawy wraz z zaleceniami do Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m.st. Warszawy i planów miejscowych , 2015, s. 83, 92 .
- ↑ a b Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 147571
- ↑ a b Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej. Mapa topograficzna w skali 1:10 000.
- ↑ a b Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy InstytutP.I.G.– P.I. Badawczy Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy InstytutP.I.G.– P.I., Program Ochrony Środowiska dla Miasta Stołecznego Warszawy na lata 2009–2012 z uwzględnieniem perspektywy do 2016 r., Warszawa, listopad 2009, s. 21 .
- ↑ Topografičeskaâ karta Carstva Pol’skago; Topograficzna karta Królestwa Polskiego; Carte topographique du Royaume de Pologne. Oddział Korpusu Topografów (armii rosyjskiej) do Pomiarów Królestwa Polskiego; Kwatermistrzostwo Generalne Wojska Polskiego, 1839–. .brak strony w książce
- ↑ a b Artur Magnuszewski, Piotr Kuźniar, Borys Bednarek: II. Ekspertyza hydrologiczno–hydrotechniczna. W: Projekt „Ochrona siedlisk kluczowych gatunków ptaków Doliny Środkowej Wisły w warunkach intensywnej presji aglomeracji warszawskiej” (LIFE09 NAT/PL/000264). 12-2012, s. 135–211. Jednostka projektowa: Halcrow Group Oddział w Polsce Sp. z o.o.
- ↑ Zdzisław Biernacki: Wisła i jej dolina w środowisku przyrodniczym Warszawy. W: Zdzisław Biernacki (red.), Józef Kazimierski (red.), Andrzej Wróblewski (red.) i in.: Środowisko przyrodnicze Warszawy. Wyd. pierwsze. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990, s. 117–158. ISBN 83-01-09049-9.
Linki zewnętrzne